برای محاسبه سایز کانال های پیش ساخته هدایت آب به طور کلی چند پارامتر مهم در نظر گرفته می شود:
۱- جنس کانال هدایت آب
کانال های هدایت آب یا انواع کفشورهای خطی می توانند با روش سنتی و مصالح بنایی ساخته شوند که در این حالت جنس بدنه و دیواره های داخلی آنها از سنگ یا بتن خواهد بود. باید در نظر داشت که ضریب انتقال هیدرولیکی این مصالح پایین بوده و می بایست برای جلوگیری از سرریز شدن آب ، سایز کانال را بزرگتر در نظر بگیریم. همچنین در این کانال ها مشکل رسوب داریم. یعنی رسوبات و زباله های چسبیده به بدنه ی کانال، از حجم مفید کانال کاسته و همین امر باعث می شود در طراحی کانال های سنتی، علاوه بر شیب دادن به بدنه ی کانال، نیاز به ابعاد بزرگتری داشته باشیم.
کانال سنتی هدایت آب
اما وقتی از کانال های پیش ساخته استفاده می کنیم با توجه به جنس بدنه ی کانال ( پلی پروپیلن ) و صیقلی بودن کف و دیواره ها، نیاز به شیب نداشته و در طراحی می توانیم تا یک سوم کانال های سنتی ، سایز کانال را کوچک تر در نظر بگیریم. این امر به دلیل هدایت سریع تر آب در این کانال ها و عدم تشکیل رسوب و لجن به دلیل متراکم بودن دیواره هاست.
کانال پیش ساخته هدایت آب
۲- فاصله ی خروجی ها
هر چه تعداد خروجی های کانال آبرو بیشتر باشد، سایز کانال را می توان کوچک تر در نظر گرفت. در کانال های پیش ساخته امکان تعبیه خروجی از کف به سادگی امکان پذیر است. این خروجی ها کاملا آب بند بوده و در هر ماژول یک متری قابل تعبیه می باشند. معمولاً حداکثر فاصله ی خروجی ها بین ۱۲ الی ۱۵ متر “در حالت تراز” ، در نظر گرفته می شود.
در هر ماژول کانال پیش ساخته امکان تعبیه خروجی وجود دارد
۳- سطح آبگیر
برای محاسبه ی سایز کانال هدایت آب می بایست بدانیم مساحت سطح آبگیر چند متر است. منظور از سطح آبگیر ، محوطه ای است که روی کف آن آب های سطحی حاصل از شستشو یا بارندگی در جریان است. هر چه این سطح بزرگتر باشد، ابعاد کانال نیز به همان نسبت بزرگتر در نظر گرفته می شود. البته تعداد خروجی ها نیز در اینجا ملاک است. و مساحت محوطه به متراژ کانال و تعداد خروجی های آن تقسیم می شود.
۴- جنس کف
یکی دیگر از پارامترهای موثر در تعیین ابعاد کانال آبرو، جنس کف محوطه ای است که قرار است آبهای سطحی آن جمع آوری گردد. جنس کف می تواند ، سنگ ، بتن و یا آسفالت باشد که هر کدام از آنها ضریب نرمی متفاوتی دارند.
۵- شیب کف
زمانی که از سیستم خطی برای جمع آوری آبهای سطحی استفاده می کنیم. یک شیب ملایم یک طرفه به سمت کانال نیاز داریم. بر خلاف سیستم نقطه ای ، کانال های خطی، شیب بندی را آسان و حجم خاکبرداری یا کف سازی را پایین می آورند. در این میان اگر از کانال پیش ساخته استفاده کنیم، شیب طولی نیز حذف می شود. شیب عرضی به سمت کانال در تعیین سایز گاتر تاثیر گذار است.
۶- میزان بارندگی یا دبی آب ورودی
در صورتی که یک محوطه روباز داشته باشیم میزان بارندگی نیز به میزان آب های سطحی حاصل از شستشو اضافه می گردد. میزان بارش در جداولی که اداره ی هواشناسی ارائه می دهد در مناطق مختلف ایران، در دسترس می باشد.
تعیین سایز کانال با استفاده از نرم افزار
با دانستن پارامترهای فوق کارشناسان ما، ورودی های نرم افزار تعیین سایز کانال هدایت آب را مشخص می کنند. در تصویر زیر نمونه خروجی نرم افزار تخصصی هاراتون را مشاهده می فرمایید:
محاسبات ابعاد کانال پیش ساخته با استفاده از نرم افزار
تعیین سایز کانال به صورت تجربی
به طور کلی برای جمع آوری آبهای سطحی حاصل از شستشو و بارندگی در محوطه هایی مانند پارکینگ ، بام ، تراس و سرویس بهداشتی، از کانال های عرض ۱۳ الی ۱۶ سانتیمتر استفاده می شود. عمق کانال نیز بستگی به میزان محدودیت در کف سازی دارد. البته باید در نظر داشت که اگر یک کانال کم عمق در پروژه به کار می برید، محدودیت حداکثر فاصله ی خروجی ها تا ۱۲ متر را نیز خواهید داشت. اما برای فضاهایی که میزان آبریزی بالاتر است، مثل آشپزخانه های صنعتی ، کف کارخانجات و سایر فضاهای صنعتی یا تاسیساتی، از کانال های با عرض یا ارتفاع ۲۰ سانتیمتر استفاده می شود.
لینک مرتبط: ” کانال پیش ساخته بتنی ” , ” گاتر ” , ” گاتر فلزی ” , “ گاتر استخر ” , ” ساخت گاتر ” , طراحی گاتر ” , ” گاتر پارکینگ ” , “ گریل پارکینگی “